Öğrenme Süreçlerinde Not Alma Teknolojileri İçin Bir Çerçeve Tasarımı - Bölüm 12
SINIF DIŞINDAKİ NOT ALMA ORTAMLARI
Diğer Ortamlarda Not Alma
“Sanal ders esnasında not alma” durumunda öğrenen bir bilgisayar başında eşzamanlı olarak bir derse katılım gerçekleştirmektedir. Sanal sınıf uygulamalarıyla gerçekleştirilen bu derslere ait ekran videoları genellikle dersin yayınlandığı sistemde kaydedilebilmekte ve öğrenenler daha sonra bu dersleri tekrar izleyebilmektedirler. Yaşam günlüğüne dayalı not alma sistemine sahip olan bir öğrenen kuruma bağımlı kalmamak için sanal ortamda canlı olarak yapılan bu derslere ait ekran videolarını kendi not alma sistemiyle yakalayıp kişisel zaman çizgisine yerleştirmeyi tercih edecektir. Eğer öğrenenin sanal derse katıldığı bilgisayar kaliteli ekran videosu yakalayabilecek kapasitede değilse ses kaydı ya da ekran görüntüsü yakalama da tercih edilebilir.
“Araştırma yaparken not alma” durumunda eğer öğrenen tüm araştırmayı bilgisayar başında yapıyorsa araştırmanın bütün aşamalarına ait ekran görüntülerini yakalamak, araştırmayı başından sonuna kadar eksiksiz olarak tekrar tekrar canlandırabilmesine olanak sağlayacaktır. Öğrenen bu esnada eşzamanlı olarak yazılı, sesli ya da videolu notlar alarak zaman çizgisine yerleştirebilir.
“Laboratuvarda not alma” durumunda öğrenenin laboratuvar aletleriyle çalışırken aynı anda ellerini meşgul etmeden not alabilmesi önem kazanır. Bu durumda giyilebilir ses kayıt cihazı, akıllı saat, akıllı bileklik ve akıllı hoparlör ile ses kaydetme, akıllı gözlük ya da artırılmış gerçeklik gözlüğü ile ses, görüntü ya da video kaydetme tercih edilebilir. Eğer kullanılan cihazlar sesle kontrol edilebiliyorsa, sesli bir komutla not alma işlemi başlatılıp sona erdirilebilir.
“Ders çalışırken not alma” durumunda öğrenci örneğin kütüphanede çalışıyorsa sesli not alması ya da gürültülü bir klavyeyi kullanması mümkün olmayabilir. Bu durumda akıllı kalem ve akıllı kâğıt kullanarak sessizce not alabilir. Eğer tableti varsa dijital kalemle not alabilir ve çizim yapabilir. “Yolda yürürken not alma” durumunda giyilebilir ses kayıt cihazı, akıllı saat, akıllı bileklik ve akıllı telefon gibi mobil cihazlarla sesli notlar alabilir. Eğer yürüyüş kamusal alanda gerçekleşmiyorsa akıllı gözlük ve karma gerçeklik gözlüklerini de sesli not almak amacıyla kullanabilir. Sahada gerçekleşen öğrenme süreçlerinde bu yöntemlerin yanı sıra akıllı gözlük ya da karma gerçeklik gözlükleriyle video da kaydetmek gerekebilir.
“Beyin fırtınası yaparken not alma” durumu eğer başkalarıyla birlikte gerçekleştiriliyorsa, kullanıcının tüm oturumu videoya kaydetmesi gerekebilir. Eğer öğrenen bireysel olarak beyin fırtınası yapıyorsa bir bilgisayar ya da tablet üzerinde zihin haritası çizimi yapabilir ve yapım sürecinin tüm aşamalarını ekran videosu yakalayarak kayda alabilir. Eğer zihin haritası yazılımına sahip değilse bu işlemi akıllı kalem ve akıllı kâğıt kullanarak kayda alabilir. Eğer bu olanakların hiçbirine sahip değilse normal kâğıt kalem kullanarak gerçekleştirdiği zihin haritasını oluşturma sürecini videoya alarak zaman çizgisine yerleştirebilir. Bireysel beyin fırtınası uzun yürüyüşlerde bir konuya odaklanıldığında da sıkça gerçekleştirilir. Bu durumda “yolda yürürken not alma” tercihlerine yer verilebilir.
“Okuma/dinleme/izleme anında not alma” durumu eğer okuma, dinleme ve izleme bilgisayarda gerçekleşiyorsa bilgisayardaki not alma yazılımlarıyla hem okunan, dinlenilen ve izlenilen içerik (ekran görüntüsü yakalama, ses yakalama, ekran videosu yakalama araçlarıyla) hem de eşzamanlı olarak yazılı, sesli ya da videolu not alma (yazılı not alma aracı, sesli not alma aracı ve videolu not alma aracı kullanılarak) kolayca gerçekleştirilir. Eğer deneyim bilgisayar dışında gerçekleşiyorsa görüntü, ses ve videonun akıllı telefon ya da tablet ile yakalanması ve aynı anda yazılı, sesli ya da videolu notun yine akıllı telefon ya da tablet ile alınması sağlanabilir. Bu uygulamada cihazın biri içeriği yakalamak için kullanılırken, diğer cihaz not yakalamak için kullanılmaktadır. Her iki cihazdaki veriler kişisel yaşam çizgisine yerleştirildiğinde okuma, izleme ve dinleme deneyimine ait notlar içerikle eşzamanlı olarak görüntülenebilir.
“Görüşme esnasında not alma” durumu geleneksel olarak izin alınmak koşuluyla ses kaydı ya da video kaydı ile gerçekleştirilmektedir. Bu çalışmadaki mimari uygulandığında yakalanan görüşme kayıtları kişisel zaman çizgisine yerleşecektir. Öğrenen içeriği yakalarken aynı zamanda diğer cihazlarla ek notlar alabilir.
Yukarıdaki paragraflarda öğrenme süreçlerindeki farklı durumlar için gerçekleştirilen çözümlemelere benzer çözümlemeler “çalışma esnasında not alma”, “günlük yaşam notları alma”, “ilgili alanlarıyla ilgili notlar alma”, “gelecekle ilgili notlar alma”, “proje notları alma” gibi özelleştirilmiş etkinlikler/alanlar ve konularda da kolayca gerçekleştirilebilir.
Diğer cihazlar kendi başlarına ya da diğerleriyle birlikte bir not alma aracı olarak kullanılabilirken, giyilebilir yaşam günlüğü kamerası genellikle doğrudan not almak amacıyla kullanılamaz. Bu kameraları birey uyanık olduğu süre boyunca üzerinde taşır ve bu süre boyunca her 30 saniyede bir görüntü yakalanır. Bu kamera görüntüleri kişisel zaman çizgisine aktarıldığı zaman, diğer cihazlarla yakalanan/alınan/yapılan notların nerede, kimlerle, ne yapılırken ve neler kullanılarak gerçekleştiğine ilişkin bağlamların fark edilmesini kolaylaştırırlar.
Bu bölümün başında ele alınan canlı ders esnasında not alma durumu için açıklama ekleme, gözden geçirme ve sonlandırma aşamaları için yapılan çıkarımlar diğer not alma durumları için de geçerlidir. Bu nedenle her not alma durumu için bu aşamalar ayrıca incelenmemiştir.
[*] Bu bölümün yazılmasında “Mutlu, M.E., Peri Mutlu, A., Kip Kayabaş, B. ve Kayabaş, İ. (2017). Öğrenme Süreçlerinde Not Alma Teknolojileri İçin Bir Çerçeve Tasarımı, 3’üncü Uluslararası Eğitim, Uzaktan Eğitim ve Eğitim Teknolojileri Kongresi, ICDET 2017, Antalya“ kaynağından yararlanılmıştır.
(Not: Yararlanılan kaynaklar yazı dizisinin sonunda topluca verilecektir.)
