Öğrenme Süreçlerinde Not Alma Teknolojileri İçin Bir Çerçeve Tasarımı - Bölüm 9
YAŞAM GÜNLÜĞÜNE DAYALI NOT ALMA YAZILIMLARI VE NOT ALMA ARAYÜZLERİ
Yaşam Günlüğüne Dayalı Not Alma Yazılımları
Mutlu ve arkadaşlarının yaşam günlüğü projelerinde geliştirdikleri LifeloggingNoteCapture uygulaması herhangi bir anda akıllı telefon, tablet ya da masaüstü bilgisayarda o güne, o aya ya da o yıla ait yazılı bir not girişine olanak sağlamaktadır. Kullanıcı notu kaydettiğinde, not bir metin dosyası biçiminde kullanıcının zaman çizgisinde ilgili yıl, ay ya da gün düğümüne aktarılmaktadır. Kullanıcı yaşam günlüğü görüntüleyicisi ile bu notu daha sonra gözden geçirebilmektedir (Mutlu, 2015a).
Aynı projelerde geliştirilen LifeloggingScreenCapture, LifeloggingScreenVideoCapture, LifeloggingAudio-Capture, LifeloggingVideoCapture, LifeloggingLocationCapture ve LifeloggingCameraCapture uygulamaları ekran görüntüsü, ekran videosu, ses, video, konum ve kamera görüntüsü yakalamak ve kullanıcının zaman çizgisine yerleştirmek amacıyla kullanılmaktadır. Yakın bir tarihte geliştirilen LifeloggingScreenNote Capture uygulaması ise bilgisayar ekranının üzerine not alınarak ve çizim yapılarak kaydedilmesine olanak sağlamaktadır. Birer yaşam günlüğü uygulamaları olan bu yazılımların LifeloggingNoteCapture ile birlikte kullanımı ile başlangıç düzeyinde çoklu cihazlı ve çoklu medyalı not alma sistemi elde edilmiş olur. Bu sistemin daha sonra Tablo 1’de bulunan diğer not alma cihazlarını kapsayacak biçimde genelleştirilmesiyle bir öğrenenin masaüstünde çalışırken, yolda yürürken ya da bu iki pozisyonun dışındaki diğer pozisyonların herhangi birindeyken değişik medyalarda not alması ve bu notları kişisel bir zaman çizgisinde birleştirmesine olanak sağlanmış olur.
Not Almayı/Yakalamayı/Girişini Başlatmak ve Durdurmak İçin Kullanılan Arayüzler
Bireylerin günlük yaşamlarında farklı cihazlarda ve farklı medyalarda not alma davranışlarında not alma / yakalama uygulamalarının arayüzleri kullanılarak not alma oturumu başlatılır ve aynı arayüz aracılığıyla not alma oturumu sona erdirilir. Bu amaçla kullanılabilir kullanıcı arayüzlerinin seçenekleri oldukça fazladır. Ortega ve arkadaşlarının etkileşim tasarımı alanındaki kitapları (2016) kullanılabilir seçeneklerin geniş bir listesini içermektedir. Bu listedeki başlıca arayüzlerin not alma cihazlarında kullanımı potansiyeli gözönünde bulundurularak Tablo 6’ hazırlanmıştır.
Tablo 6’da not alma amacıyla kullanılabilen cihazlarda geleneksel ve yeni arayüzlerin kullanılabilirliği gösterilmektedir. Bu arayüzler yardımıyla kullanıcı not alma oturumunu başlatabilir, not alma ya da yakalama yapabilir ve not alma oturumunu tamamlayıp notun kaydedilmesini sağlayabilir. Tablodaki arayüzlerin bir bölümü ilgili cihazlarda varsayılan olarak bulunmakla birlikte arayüzlerin ilgili cihaza dışarıdan takılarak kullanımı da göz önünde bulundurulmaktadır.
Tablo 6: Not Almada Kullanılabilecek Arayüzler
Tablo 6’daki cihazlarda kullanılabilen arayüz çeşidinin teknolojik gelişmeyle her yıl artabileceği unutulmamalıdır. Kullanıcının not alma sürecindeki seçenekleri açısından kullanıcı sabit konumdayken masaüstü bilgisayar ile dizüstü bilgisayarlar öne çıkarken, kullanıcı hareket halindeyken akıllı gözlükler ile sanal ve karma gerçeklik gözlükleri öne çıkmaktadır. Fakat akıllı gözlük ya da holografik karma gerçeklik gözlüklerinin başkalarının mahremiyeti açısından rahatsızlık verici olması nedeniyle kamusal alanda kullanımları sınırlıdır.
Diğer taraftan sesle (konuşarak) komut verme seçeneğinin çok sayıda cihazda kullanıldığı görülmektedir. Fakat Türkçe konuşarak komut verme olanağının birer akıllı kişisel yardımcı olan Siri, Cortana ya da Google aracılığıyla ancak internet bağlantısı varken yapılabildiği göz önünde bulundurulmalıdır.
[*] Bu bölümün yazılmasında “Mutlu, M.E., Peri Mutlu, A., Kip Kayabaş, B. ve Kayabaş, İ. (2017). Öğrenme Süreçlerinde Not Alma Teknolojileri İçin Bir Çerçeve Tasarımı, 3’üncü Uluslararası Eğitim, Uzaktan Eğitim ve Eğitim Teknolojileri Kongresi, ICDET 2017, Antalya“ kaynağından yararlanılmıştır.
(Not: Yararlanılan kaynaklar yazı dizisinin sonunda topluca verilecektir.)
