Öğrenme Deneyimleri Bağlam Modeli - Bölüm 5
BAĞLAMLARIN KAVRAMSAL MODELİ
Birey belirli bir zaman diliminde (örneğin bir hafta) ayrıntılı olarak betimlenmiş etkinlik/öykülerden o ana eşlik eden kişi, yer, olay, davranış, özellik, duygu ve varlık bağlam değişkenlerinin aldığı değerleri çıkartabilir (Şekil 6a). Bağlam filleriyle bağlam değişkenlerinin aldığı her bağlam değeri (nesne) ile birey (özne) arasında bir ilişki (fiil) kurulabilir (Şekil 6b).
Şekil 6: (a) Bağlam Değişkenleri, (b) Bağlam Fiilleri
Bütün bağlamlar birbiriyle ilişkilendirilebilirler. Örneğin, “kişi” bağlam değeri ile diğer bağlam değerleri aynı cümle içinde kullanılabilir. Böyle bir cümleye örnek olarak “T anında iletişimde bulunulan K kişisi ile D davranışı gerçekleştirildi” verilebilir (Şekil 7a). Varlık bağlamı değeri için “T anında kullanılan V varlığı ile O olayı yaşandı” cümlesi örnek verilebilir (Şekil 7b).
Şekil 7: (a) İletişimde Bulunulan Kişinin Diğer Bağlamlarla İlişkisi, (b) Kullanılan Varlığın Diğer Bağlamlarla İlişkisi
Yer bağlam değerine örnek cümle “T anında içinde bulunulan Y yerinde D duygusu hissedildi” (Şekil 8a); özellik bağlam değerine örnek cümle “T anında değişen Ö özelliği ile V varlığı kullanıldı” (Şekil 8b).
Şekil 8: (a) İçinde Bulunulan Yerin Diğer Bağlamlarla İlişkisi, (b) Değişen Özelliğin Diğer Bağlamlarla İlişkisi
Duygu bağlam değeri için “T anında hissedilen duygu ile K kişisiyle iletişimde bulunuldu” (Şekil 9a); olay bağlam değeri için “T anında yaşanan O olayı ile Y yerinde bulunuldu” (Şekil 9b) cümleleri örnek verilebilir.
Şekil 9: (a) Hissedilen Duygunun Diğer Bağlamlarla İlişkisi, (b) Yaşanan Olayın Diğer Bağlamlarla İlişkisi
Davranış bağlam değerinin diğer bağlamlarla birlikte kullanımına örnek olarak “T anında gerçekleştirilen D davranışı ile Ö özelliği değişti” verilebilir (Şekil 10).
Şekil 10: Gerçekleştirilen Davranışın Diğer Bağlamlarla İlişkisi
Bağlamlar arasında kurulabilecek ikili cümlelerin toplu ifadesi Tablo 2’deki bağlam matrisinde gösterilmiştir. Benzer yaklaşımla üçlü, dörtlü ve daha fazla bağlam değerini aynı cümle içerisinde kullanımına örnekler verilebilir. Örneğin, “T anında Y yerinde yaşanan O olayı (nedeniyle) K kişisiyle (birlikte) D davranışı gerçekleştirilerek Ö özelliği değiştirildi.”
Tablo 2: Bağlam Matrisi
[*] Bu bölümün yazılmasında “Mutlu, M.E. (2015). Öğrenme Deneyimleri Bağlam Modeli, 6. Uluslararası Eğitimde Yeni Eğilimler Kongresi – ICONTE 2015, 24-26 Nisan 2015, Antalya“ kaynağından yararlanılmıştır.
(Not: Yararlanılan kaynaklar yazı dizisinin sonunda topluca verilecektir.)
