A Framework Design for Note-Taking Technologies in Learning Processes - Section 8 - USING INTEGRATED MEDIA WHEN NOTE-TAKING

Öğrenme Süreçlerinde Not Alma Teknolojileri İçin Bir Çerçeve Tasarımı - Bölüm 8

NOT ALMA MEDYALARININ BÜTÜNLEŞİK KULLANIMI

Not alma araçlarının aynı anda kullanımından farklı olarak bütünleşik kullanımı söz konusudur. Bütünleşik kullanımda aynı anda aynı araç ile birden fazla medyanın kullanılmasıyla not almaktan bahsedilmektedir. Literatürde bütünleşik not alma yaklaşımıyla sıkça karşılaşılmaktadır. 

Örneğin Fouse ve arkadaşları (2011) akıllı kalemle yakalanan notlara zaman bilgisi ekleyerek, notları bir zaman çizgisine yerleştirmeyi önermişlerdir. Chiu ve arkadaşları (1999) bir konferans salonunda oynatılan video ile seyircilerin aldıkları notları birleştiren bir istemci – sunucu sistem geliştirmişlerdir. Benzer bir çalışmayı Truong ve Abowd (1999) öğrencilerin notlarıyla ders notlarını birleştiren bir sistem geliştirerek yapmışlardır. Hasegawa ve Dai (2015) videolara seyircilerin not eklemesine ve video üzerinde canlı tartışma yapmalarına olanak sağlayan bir internet hizmeti tasarlamışlardır. Benzer şekilde Wald ve arkadaşları (2009) çoklu ortam dosyalarına eş zamanlı açıklama eklemek için açık kaynak kodlu Synote sistemini geliştirmişlerdir. Abowd ve arkadaşları (1999) daha sonra eClass adını alacak bir ürünün ortaya çıkmasını sağlayan “The Classroom 2000” projesi kapsamında ses, video, sunucunun sunuları ve beyaz tahta çizimleri ile öğrencilerin notlarını yakalayarak bir araya getiren ve paketleyen bir sistem tasarlamışlardır. Bu çalışmalarda geliştirilen sistemler genellikle kurumsal kullanım ortamında, çok kullanıcı ve yerleşik sistemler olarak tasarlanmıştır. Bu durumun bir istisnası Stifelman’ın (1996) çalışmasında geliştirdiği yazılı not alma esnasında sesli not yakalayabilen sistemdir. Bu uygulamalardan ilham alarak Tablo 5’deki bütünleşik not alma araçlarının muhtemel listesi oluşturulmuştur. 

Tablo 5: Bütünleşik Not Alma Araçları


Bütünleşik not alma uygulamalarıyla ilgili olarak gerçekleştirilen araştırmaların ve geliştirilen uygulamaların bütün not medyaları için genel bir çözüm ortaya koyamadıkları görülmektedir. Bu nedenle aynı cihazda ya da birden fazla cihazda farklı medyalardaki not alma ya da yakalama işleminin Tablo 4’de olduğu gibi akıcı bir şekilde “birlikte” uygulanmasıyla bireylerin bütünleşik not alma gereksinimlerinin etkili bir biçimde karşılanabilmesi sağlanabilir. 

Bütünleşik not alma sistemlerinin bir başka türü de mekâna gömülü ya da tümleşik sistemlerdir. 

Konferans salonuna entegre sistemler, sınıfa entegre sistemler, akıllı tahtaya entegre sistemler ve istemci – sunucu sistemler gibi genellikle kapalı devre çalışan bu sistemler bireysel not alma sistemleri kapsamında olmadığı için bu çalışmada daha ayrıntılı olarak ele alınmamışlardır. 


[*] Bu bölümün yazılmasında “Mutlu, M.E., Peri Mutlu, A., Kip Kayabaş, B. ve Kayabaş, İ. (2017). Öğrenme Süreçlerinde Not Alma Teknolojileri İçin Bir Çerçeve Tasarımı, 3’üncü Uluslararası Eğitim, Uzaktan Eğitim ve Eğitim Teknolojileri Kongresi, ICDET 2017, Antalya“ kaynağından yararlanılmıştır.


(Not: Yararlanılan kaynaklar yazı dizisinin sonunda topluca verilecektir.)

wikispaces.com Wiki Service will close July,31 2018

Wikispaces.com Wiki Sitesi Hizmeti 31 Temmuz 2018'de Kapanacak

Kişisel öğrenme ortamları kullanıcılarının sık kullandığı wiki sitesi hizmeti veren Wikispaces.com 31 Temmuz 2018'de kapanacak. 

Bu sitede yayınlanan personalis.wikispaces.com wiki sitemi https://meminmutlu.wordpress.com/personalis/ blog sayfama taşıdım. 

A Framework Design for Note-Taking Technologies in Learning Processes - Section 7 - USING VARIOUS MEDIA TOGETHER WHEN NOTE-TAKING

Öğrenme Süreçlerinde Not Alma Teknolojileri İçin Bir Çerçeve Tasarımı - Bölüm 7

NOT ALMA MEDYALARININ BİRLİKTE KULLANIMI

Aynı cihazda birden fazla not alma aracının kullanılması durumu ele alındığında bireylerin birden fazla medyayı kullanarak not alabileceği cihazların bulunduğu görülmektedir. Bu tür kullanımda elde
edilebilecek çoklu medyalar arasında Tablo 4’deki sonuçlar bulunmaktadır.

Tablo 4: Not Alma Cihazlarının Çoklu Kullanımı

Tablo 4’de herhangi bir medyanın aynı cihazda kendi kendisiyle birlikte birden fazla kullanımına yer verilmemiştir. Ekran görüntüsü ve ekran videosunun, diğer medyalar kullanılırken aynı anda kullanılmalarına ait sütun değerleri, anlamlı olmadığı için, yer verilmemiştir. Yine de diğer medyaların ekran görüntüsü ve ekran videosu ile birlikte kullanımlarına ait satır değerleri anlamlıdır. Örneğin, kullanıcı bir video notu kaydediyorken aynı anda ekran görüntüsü kaydetmesini gerektiren bir örnekle karşılaşılmazken; ekran görüntüsü kaydederken bunun yanına bir videolu not alma gereksinimi duyabilir. 

Evernote ya da Microsoft OneNote gibi yaygın olarak kullanılan geleneksel not alma yazılımları metin tabanlı bir not alma ortamına çizim, ses, görüntü ve video ekleme olanağı sunmaktadırlar. Fakat ana medyası metin olmayan öğrenenler ya da araştırmacılar için tam tersi durumlara da ihtiyaç duyulabilmektedir. Örneğin, fotoğraf sanatçıları, görsel tasarımcılar ve ressamlar gibi görüntüyle ilgili eğitim görenlerin temel medya görüntüdür. Müzisyenler ve radyo sunucuları gibi sesle ilgili eğitim görenler için temel medya sestir. Sinema ve televizyon eğitim görenler için temel medya videodur. Gezginler ya da saha çalışanları gibi konumla ilgili etkinliklerde bulunanlar için temel medya konumdur. Bilgisayar başında çalışanlar için ekran görüntüsü; sanal ortamlarda öğrenenler için ekran videosu temel medya haline gelir. Bu alanlardaki öğrenenler temel medyalarına ait notları canlı olarak o medya biçiminde alırken, diğer medyaları kullanarak ek açıklama yapma ihtiyacı duyabilirler. Tablo 4 bu seçeneklere ait anlamlı kullanım biçimlerinin hepsini birden barındırmaktadır. 

Not alma araçlarının birden fazla cihaz yardımıyla çoklu kullanımı durumunda kullanıcıların seçenekleri daha fazla olmaktadır. Örneğin, bireyler gün içerisinde birden fazla bilgisayar, dizüstü ve tablet bilgisayar kullanmak durumunda kalabilirler ve her cihazda farklı medyalarda not almak gerekebilir. Bu durumda yakalanan / kaydedilen nota ait dosyanın ya da bu dosyaların tutulduğu klasörün adının yakalama cihazına ait bir tanımlayıcı içermesi zorunludur. 

Diğer taraftan, bir cihazda farklı kişilerin oturum açabileceği düşünüldüğünde, bu cihazdan erişilebilen bulut ortamının da oturum açan kişinin hesabına ait olması gerektiği ortaya çıkar. Böylece, ortak kullanılan bir cihazda kim oturum açtıysa, yakalamış olduğu notlar cihazın ve kullanıcının kimliğine uygun olarak isimlendirilir ve o kişinin bulut hesabına yüklenerek, notların birbirine karışması ve mahremiyeti korunmuş olur. 

[*] Bu bölümün yazılmasında “Mutlu, M.E., Peri Mutlu, A., Kip Kayabaş, B. ve Kayabaş, İ. (2017). Öğrenme Süreçlerinde Not Alma Teknolojileri İçin Bir Çerçeve Tasarımı, 3’üncü Uluslararası Eğitim, Uzaktan Eğitim ve Eğitim Teknolojileri Kongresi, ICDET 2017, Antalya“ kaynağından yararlanılmıştır.

(Not: Yararlanılan kaynaklar yazı dizisinin sonunda topluca verilecektir.)

A Framework Design for Note-Taking Technologies in Learning Processes - Section 6 - NOTE TAKING MEDIA AND DEVICES MATRIS

Öğrenme Süreçlerinde Not Alma Teknolojileri İçin Bir Çerçeve Tasarımı - Bölüm 6
NOT ALMA CİHAZLARI VE NOT ALMA MEDYALARI MATRİSİ

Tablo 1 ve Tablo 2’deki veriler birleştirildiğinde not alma amacıyla kullanılabilen cihazlar ve destekledikleri not medyalarına ilişkin Tablo 3’ elde edilir. 

Tablo 3: Cihazlar ve Not Alma Medyaları Matrisi




Tablo 3’de satırlarda bulunan cihazların destekledikleri not medyalarının teknolojik yakınsama nedeniyle her yıl artması beklenmelidir. Not alma amacıyla kullanılabilecek cihazlardan ses kayıt cihazı, video kamera, dijital fotoğraf makinası, araç kamerası ve aksiyon kamerasının sağladığı olanaklar akıllı telefonlarla karşılanabildiği için, bu cihazlar izleyen bölümlerdeki listelerden çıkartılmıştır. Yine de bu cihazlara dayalı bağımsız not alma sistemlerinin tasarlanabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Yaşam günlüğü kamerası gün boyunca not alma bağlamını belirlemek amacıyla kullanılacağı için listelerde bırakılmıştır.


[*] Bu bölümün yazılmasında “Mutlu, M.E., Peri Mutlu, A., Kip Kayabaş, B. ve Kayabaş, İ. (2017). Öğrenme Süreçlerinde Not Alma Teknolojileri İçin Bir Çerçeve Tasarımı, 3’üncü Uluslararası Eğitim, Uzaktan Eğitim ve Eğitim Teknolojileri Kongresi, ICDET 2017, Antalya“ kaynağından yararlanılmıştır.


(Not: Yararlanılan kaynaklar yazı dizisinin sonunda topluca verilecektir.)

A Framework Design for Note-Taking Technologies in Learning Processes - Section 5 - NOTE TAKING MEDIA

Öğrenme Süreçlerinde Not Alma Teknolojileri İçin Bir Çerçeve Tasarımı - Bölüm 5

NOT ALMA MEDYALARI

Kullanıcılar Tablo 1’de bulunan cihazlardaki algılayıcılar yardımıyla farklı medyalarda not alabilirler ya da yakalayabilirler. Tablo 2’de bu medyaların genel özellikleri özetlenmiştir. 

Tablo 2: Not Alma Medyaları


Bu tablodaki medyalara ait notların dosyaları yakalamanın ya da kaydetmenin gerçekleştiği zaman etiketiyle isimlendirilir ve yakalamayı gerçekleştiren cihazın ismi, cihazda oturum açan kullanıcının ismi ve tarih değeri ile oluşturulan isime sahip bir klasörde biriktirilir. Yakalama aralığında varsayılan olarak kullanılan 30 saniye kuralı yaşam günlüğü araştırmalarında tercih edilen bir aralık olup değiştirilmeden alınmıştır. Kullanıcı bu değeri kendisi isteğe bağlı olarak değiştirebilir. Eğer kullanılan cihazın ilgili medyayı yakalama özelliği programlanamıyorsa, kullanıcının aktif tetiklemesiyle başlayıp sona eren kayıt dosyalarının düzenlenerek 360 saniye uzunluğundaki kayıt içeren dosyalara bölünmesi ve uygun biçimde isimlendirilerek yaşam günlüğüne transfer edilmesi gerekir. 

Yaşam günlüğüne aktarılan notlar notun yakalandığı/kaydedildiği tarihe ait zaman çizgisinde aynı saat diliminde (varsayılan olarak 360 saniye genişliğindeki sütunlarda) alt alta gelecek biçimde yerleştirilirler. Böylece kullanıcı yaşam günlüğü görüntüleyicisi ile herhangi bir andaki bütün not medyalarını bir arada görebilir/oynatabilir/dinleyebilir.


[*] Bu bölümün yazılmasında “Mutlu, M.E., Peri Mutlu, A., Kip Kayabaş, B. ve Kayabaş, İ. (2017). Öğrenme Süreçlerinde Not Alma Teknolojileri İçin Bir Çerçeve Tasarımı, 3’üncü Uluslararası Eğitim, Uzaktan Eğitim ve Eğitim Teknolojileri Kongresi, ICDET 2017, Antalya“ kaynağından yararlanılmıştır.


(Not: Yararlanılan kaynaklar yazı dizisinin sonunda topluca verilecektir.)

A Framework Design for Note-Taking Technologies in Learning Processes - Section 4 - AN ARCHITECTURAL PROPOSAL FOR NOTE TAKING TECHNOLOGIES AND RECOMMENDED DEVICES

Öğrenme Süreçlerinde Not Alma Teknolojileri İçin Bir Çerçeve Tasarımı - Bölüm 4
NOT ALMA TEKNOLOJİLERİ İÇİN BİR MİMARİ ÖNERİSİ VE NOT ALMADA KULLANILABİLEN CİHAZLAR

Not Alma Teknolojileri İçin Bir Mimari Önerisi 

Önceki bölümdeki kavramsal tasarım çıkış noktası olarak kullanılarak not alma teknolojileri için bütüncül bir sistemin işlevsel tasarımı gerçekleştirilecektir. Bu tasarımda not almada kullanılabilecek cihazların kümesi ile not alma medyalarının taksonomisinden yararlanılacak ve not alma araçlarının birlikte kullanımı ile bütünleşik kullanımı incelenecektir. Ayrıca böyle bir sistemde not almayı/yakalamayı/girişini başlatmak ve durdurmak için kullanılabilecek arayüzler gözden geçirilecektir. Son olarak geliştirilen mimarinin kullanımına yol göstermesi amacıyla not alma sürecine ait bir yaşam döngüsü tasarlanacaktır. 

Not Almada Kullanılabilen Cihazlar 

Not alma amacıyla kullanılabilen cihazlar ağır ve sabit masaüstü bilgisayarlardan cepte taşınabilen akıllı kalemlere kadar çok çeşitlilik gösterebilmektedir. Tablo 1’de Kasım 2017 tarihinde satışta olan başlıca cihaz türleri not alma özellikleri açısından kısaca incelenerek listelenmiştir.

Tablo 1: Çeşitli Cihazların Not Alma Amacıyla Kullanımları


Tablodaki cihazlar not almak amacıyla birbiriyle uyumsuz yazılımlar ve donanımlar kullandıkları için yakalanan notları olduğu gibi kullanmak ya da kendiliğinden yaşam günlüğüne kaydedilmesini sağlamak mümkün olmayabilir. Bu amaçla her cihazda ve her not medyası için, eğer ilgili cihazın işletim sistemi uygun bir yazılım geliştirme alet çantası (SDK) sunuyorsa, bu alet çantası kullanılarak, özgün not yakalama ve yaşam günlüğüne aktarma uygulaması geliştirmek gerekebilir. 

Diğer taraftan, tablodaki cihazlar teknolojideki gelişmeyle birbirine yakınsayabilmekte (technological convergence) ve yeni teknolojiler hızla diğer teknolojileri pazardan silebilmektedirler. Bu nedenle yukarıdaki tablonun 2017 yılı sonuna ait teknolojilerin bir listesi olduğu ve listeye her yıl ekleme – çıkartma yapılabileceği unutulmamalıdır. 

Tablo 1’de evlerde yaygın olarak kullanılmalarına ve en az bir medya biçiminde not yakalama olanağına sahip olmalarına rağmen oyun konsolları, akıllı televizyonlar, müzik sistemleri ve güvenlik kameralarına, not alma amacıyla daha kolay kullanılabilir alternatif cihazların varlığı nedeniyle, yer verilmemiştir. Yine de bu cihazlara dayalı özel amaçlı not alma sistemleri tasarlamak mümkündür.

[*] Bu bölümün yazılmasında “Mutlu, M.E., Peri Mutlu, A., Kip Kayabaş, B. ve Kayabaş, İ. (2017). Öğrenme Süreçlerinde Not Alma Teknolojileri İçin Bir Çerçeve Tasarımı, 3’üncü Uluslararası Eğitim, Uzaktan Eğitim ve Eğitim Teknolojileri Kongresi, ICDET 2017, Antalya“ kaynağından yararlanılmıştır.


(Not: Yararlanılan kaynaklar yazı dizisinin sonunda topluca verilecektir.)

A Framework Design for Note-Taking Technologies in Learning Processes - Section 3 - A CONCEPTUAL DESIGN FOR NOTE TAKING TECHNOLOGIES IN THE LEARNING PROCESSES

Öğrenme Süreçlerinde Not Alma Teknolojileri İçin Bir Çerçeve Tasarımı - Bölüm 3

ÖĞRENME SÜREÇLERİNDE NOT ALMA TEKNOLOJİLERİ İÇİN KAVRAMSAL BİR TASARIM

Çalışmanın bu bölümünde not alma teknolojilerine ait bütüncül bir çerçeve oluşturabilmek amacıyla kavramsal bir tasarım gerçekleştirilecektir. Ardından bu kavramsal tasarımdan yararlanarak not alma sürecine ait gerekli bileşenleri ve aralarındaki ilişkileri barındıran işlevsel bir mimari oluşturulacaktır. Bölüm sonunda, elde edilen mimarinin uygulanmasına yönelik bir “not alma yaşam döngüsü” önerilecektir. 

Kavramsal Tasarım 

Not alma teknolojilerinde bütüncül bir bakış açısı elde etmek amacıyla kişisel bilgi çalışması ortamlarındaki deneyimlerin yönetimine ait bir yaklaşımdan yararlanılacaktır (Mutlu, 2014a). Bu yaklaşımda kişisel bilgi yönetimi için üç katmanlı bir mimari önerilmiştir. Bu mimariye göre en altta bireylerin değişik fiziksel ve sanal ortamlarda bilgi çalışmasını gerçekleştirdikleri bir “kişisel bilgi çalışması ortamları katmanı” bulunmaktadır. Mimarinin ikinci katmanında bilgi çalışması ortamlarındaki deneyimlerin çoklu cihaz tabanlı yaşam günlüğü sistemiyle kaydedildiği bir “deneyim kaydetme katmanı” bulunmaktadır. Mimarinin en üst katmanında ise bireyin kişisel veri ve enformasyon kaynaklarından sistematik bir biçimde derlediği kişisel bilgilerini barındırabildiği ve üzerinde çalışabildiği “kişisel bilgi tabanı katmanı” bulunmaktadır. Bireyler bu üç katmanlı yapı üzerinde çalışmada önerilen süreçleri uygulayarak, kişisel bilgi çalışması ortamlarındaki deneyimlerini planlayabilmekte, denetleyebilmekte ve değerlendirebilmektedirler (Mutlu, 2014a). 

Kişisel bilgi çalışması ortamlarındaki deneyimlerin yönetimi yaklaşımının temelinde yaşam günlüğü teknolojileri bulunmaktadır ve not alma teknolojilerinin genel mimarisini oluştururken yaşam günlüğüne dayalı bir tasarım gerçekleştirilecektir. Diğer taraftan, bireylerin kişisel veri, enformasyon ve bilgi üzerinde yaşadıkları deneyimler “ortam (environment)” kavramı kullanılarak, kişisel iletişim ortamı, kişisel medya ortamı, kişisel işlemler ortamı, kişisel çalışma ortamı, kişisel yayıncılık ortamı, kişisel öğrenme ortamı ve kişisel araştırma ortamı şeklinde yedi farklı ortamda toplanabilmektedir. Bütüncül yaklaşım gereği bireyin bütün bilgi çalışması etkinliklerindeki not alma gereksinimleri ve olanakları göz önüne alınmış ve değerlendirilmiş olacaktır. 

Bireylerin günlük yaşamlarında temas ettikleri enformasyonun zaman bazlı olarak kaydedilmesi ve yaşam boyu kullanımına yönelik olarak düzenlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiş başka çalışmalar da bulunmaktadır: 

Rekimoto (1999), erken bir tarihte bireylerin enformasyon çevrelerinin zaman bazlı düzenlenmesine yönelik bir yaklaşım önermiştir. Vavoula ve Sharples (2009) yaşam boyu öğrenme sürecinde anlamsal ve anısal belleği destekleyecek “yaşam boyu öğrenme düzenleyicileri” isimli araçlarla ilgili gereklilikleri belirlemeye çalışmışlardır. 

Daha yakın bir tarihte Jalil ve arkadaşları bireylerin mobil cihazlarla not, resim, ses ve video yakalamalarına olanak sağlayan geliştirdikleri MOBILearn2 uygulamasını geliştirmişlerdir. Geliştirilen sistemde yakalanan dosyalar son yakalanan en üstte görünecek şekilde listelenmektedir (Jalil vd., 2015). 

Nguyen ve arkadaşları grup notlarının alınması sonucunda ortaya çıkan enformasyonun çözümlenmesi ve görselleştirilmesine odaklandıkları çalışmalarında geniş bir zaman çizgisi araçları taramasına yer vermişlerdir (Nguyen vd., 2014). 

Mutlu ve arkadaşları yaşam günlüğüne dayalı öğrenme deneyimleri yönetimi yaklaşımını inceledikleri çalışmalarında bireyin pasif bir biçimde 30 saniyede bir sürekli olarak ekran görüntüsü, kamera görüntüsü ve konum verisinin kaydedildiği, ayrıca bireyin aktif biçimde metinsel not, ses, video ve ekran videosu kaydedebildiği bir yaşam günlüğü kaydedicisi ve görüntüleyicisi geliştirmişlerdir. Geliştirilen sistemde yakalanan tüm günlük verileri yakalama cihazları ve algılayıcıları ait kimlik verilerini de kapsayan zaman bazlı etiketlerle isimlendirilerek, birbirine karışmadan bulut üzerinden aktarılabilmekte ve kişisel bir zaman çizgisinde bir araya getirilebilmektedir (Mutlu, 2015a). 

Yaşam günlüğüne ait ses, video ve ekran videosu yakalama araçlarının aktif kullanımıyla kişisel, kamusal ve ticari anları kaydetmek; dersler, canlı görüşmeler ve ekip görüşmeleri şeklinde görüşmeleri kaydetmek ve öğrenme, çalışma, ilgi alanları ve günlük yaşam etkinliklerini kaydetmek mümkün olabilmektedir Mutlu, 2015b; Kip Kayabaş ve Mutlu, 2015; Peri Mutlu ve Mutlu, 2015; Kayabaş ve Mutlu, 2015). 

Yaşam günlüğü teknolojilerine dayalı not alma sürecinin aşağıda listelenen faydalara sahip olacağı öngörülmektedir: 

• Yakalanan / alınan notların yaşam günlüğüne yerleştirilmesi durumunda yaşam boyu kullanım – erişim olanağı ortaya çıkmaktadır. 
• Eğer yaşam günlüğünde konum verisi yakalayıcıları ve giyilebilir yaşam günlüğü kamerası gibi bir yakalayıcı da bulunuyorsa, yakalanan notların bağlamsal bilgisi de kaydedilmiş olur. 
• Ortak bir yaşam günlüğü tabanı farklı medyaların bir arada ve aynı zaman çizgisinde tutulmasına olanak sağlar. 
• Bağımsızca alınan notların dağınıklığı ortadan kalkar. Notların isimlendirilmesi, aktarılması, bir araya getirilmesi süreci otomatikleştirilir. 
• Ortak erişim yöntemleri, ortak bir görüntüleyici ve ortak bir açıklama ekleyici kullanılabilir. 
• Tüm medyalardaki notların bir arada tutulması yedekleme, aktarma ve bakımda kolaylık sağlar. 
• Tüm notlara ait analitikler oluşturmak kolaylaşır. 
• Notlara erişilmesi, açıklama eklenmesi, gözden geçirilmesi ve yeniden biçimlendirilmesi işlemleri sonucunda ortaya çıkan yeni notların yönetilmesi ve izlenmesi kolaylaşır. 
• Notların zamansal hiyerarşilerle düzenlenmesiyle daha üst düzey kavrayışlarla değerlendirilmesi sağlanabilir.

[*] Bu bölümün yazılmasında “Mutlu, M.E., Peri Mutlu, A., Kip Kayabaş, B. ve Kayabaş, İ. (2017). Öğrenme Süreçlerinde Not Alma Teknolojileri İçin Bir Çerçeve Tasarımı, 3’üncü Uluslararası Eğitim, Uzaktan Eğitim ve Eğitim Teknolojileri Kongresi, ICDET 2017, Antalya“ kaynağından yararlanılmıştır.

(Not: Yararlanılan kaynaklar yazı dizisinin sonunda topluca verilecektir.)